सामुदायिक वनको सचिव हुनुहुन्छ, वन विकासका लागि के काम गर्दै हुनुहुन्छ ?
हामीले हरेक वर्ष बाङ्गाटिङ्गा, रोगी काम नलाग्ने जातका पोल तथा लाथ्राहरु पत्ल्याउने गरेका छौं । केही समय अघि मात्र हामीले सबै उपभोक्ताहरु बोलाएर झाडी सफाई गर्ने कार्य ग¥यौं । सबै झाडी सफाई गर्न हामीलाई ११ दिन लाग्यो । अब असारमा विरुवा रोप्नका लागि जमिन सरसफाई र तयारी ग¥यौं । खाली रहेको जमिनमा विरुवा रोपण पनि गरेको छौं । डढेलो नियन्त्रणका लागि हामीले फायर लाइन (अग्नी नियन्त्रण रेखा) निर्माण गरेका छौं । वन्य जन्तका लागि भनेर हामीले उनीहरुलाई मन पर्ने विरुवाहरु पनि वन क्षेत्रमा रोपेका छौं । त्यस्तै, हामीले खाली जमिनमा सुपाडीका विरुवा, तेजपात, रुद्राक्षलगायत फलफुल तथा जडिबुटीका विरुवा रोपेर आम्दानी गर्ने उद्देश्य राखेका छौं ।
समूहले वन हेरालु नियुक्त गरी प्रत्यक्ष गस्तीमार्फत वन संरक्षणको कार्य गरिरहेको छ ।
वन संरक्षणका चुनौतिहरु चाहीं के के रहेछन् ?
वन संरक्षणमा सबैभन्दा ठूलो चुनौति भनेको डढेलो नै हो । यसले हुर्कदै गरेका साना साना विरुवाहरु नष्ट गरिदिन्छ । उम्रिन लागेकालाई पनि डढाएर नष्ट गरिदिन्छ । यो सँगै वन्य जन्तुको वासस्थान, साना हिँड्न र उड्न नसक्ने बच्चाहरुलाई पनि जलाएर मार्ने गर्छ । खुल्ला चरिचरणले पनि विरुवा हुर्कन पाउँदैन ।
वनभित्र विरुवाहरुलाई हुर्किन नदिने प्याङ्ग्री लहरा र वनमारा झार जस्ता मिचाहा प्रजाति मुख्य चुनौतिको रुपमा रहेको छ । जसको निर्मुल गर्न वन समूहलाई चुनौति छ ।
वन डढेलोबाट जोगाउन उपभोक्ता र आम जनसमुदायलाई के सन्देश दिनु हुन्छ ?
सुख्खा मौसमको सुरुवातभएको छ । योस“गै वन डढेलो सम्बन्धि जानकारी गराउ“दै सम्वन्धित सबै सरोकारवाला, सर्वसाधारणमा निम्नानुसारका सावधानी अपनाउनु हुन अनुरोध गर्दछु ः कृपया वन जंगल जाँदा चुरोट बिढी सेवन नगरौं । सलाई, लाइटर जस्ता अग्निजन्य पदार्थहरु वन क्षेत्रमा जथाभावी प्रयोग नगरौं । वन क्षेत्र नजिक आगो नबालौं, बालेको आगो निभाएर मात्र जाऔं । सुख्खा याममा कुनै पनि प्रयोजनका लागि वन भित्र आगो नबालौं । वनमा डढेलो लागेको थाहा पाउनासाथ नजिकको सव डिभिजन वन कार्यालय, प्रहरी, वन समूहलाई सूचना दिऔं । डढेलो लागेको देख्नासाथ आवश्यक सहयोग जुटाइ नियन्त्रण गरौं । वनलाई डढेलोबाट बचाऔं, जिम्मेवार नागरिकको भूमिका निर्वाह गरौं । वन्यजन्तु चोरीशिकारी नगरौं । तपाई हाम्रो एकआपसको सहयोगले ठूलो मात्रामा हुनसक्ने प्राकृतिक तथा मानवीय क्षति टार्न सक्छौं । त्यसैले वन डढेलोबाट वनजंगल जोगाउने यो अभियानमा सबै जना सहभागी बनौं ।
बसन्त हरियाली सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहले कति जनसंख्यालाई वन पैदावर उपलब्ध गराउँदै आएको छ ?
यस समूहले लेटाङ नगरपालिका वडा नं. ९ का कुल ५१२ घरधुरीका १ हजार ७९२ जनसंख्यालाई काठ, दाउरादेखि लिएर वन पैदावार उपलब्ध गराउँदै आएको छ ।
